Abstrakt

W przygotowywanym obecnie w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w ramach projektu „Odzyskana awangarda” obszernym (liczącym ponad 400 stron) wydaniu pism teatralnych Łesia Kurbasa pod redakcją Anny Korzeniowskiej-Bihun można prześledzić zainteresowania tego wybitnego ukraińskiego twórcy współczesnym mu życiem teatralnym w innych krajach. Oczywiście najwięcej rozważań poświęcił Kurbas teatrowi rosyjskiemu/ radzieckiemu, którym się inspirował, z którym starał się konkurować i od którego starał się uniezależnić. Stosunkowo niewiele zapisków odnosi się do teatru polskiego i polskich twórców. Koleje jego życia sprawiły natomiast, że w kilku miejscach zdradził zainteresowanie, ale także dobrą orientację w sprawach dramatu i teatru niemieckiego. Najprawdopodobniej przesądziły o tym wczesne lata studenckie, które spędził w Wiedniu, gdzie dobrze poznał język niemiecki. Później podróżował, odwiedzał Berlin i prawdopodobnie regularnie czytał niemieckie czasopisma teatralne. W tym kontekście warto się przyjrzeć jego realizacji Króla Edypa Sofoklesa, którego realizacji podjął się cztery lata po głośnym europejskim tournée Deutsches Theater, który m.in. w kilku miastach Ukrainy pokazywał tę tragedię antyczną w głośnej reżyserii Maxa Reinhardta. Ponadto warto także prześledzić zainteresowanie Kurbasa ekspresjonizmem, który wysoko cenił. Niemiecka dramaturgia tego czasu mogła być według niego wzorem dla słabego jeszcze nowoczesnego dramatu ukraińskiego. Pozostając artystą oryginalnym i samodzielnym, Łeś Kurbas dobrze znał tory, którymi biegła niemiecka myśl teatralna.